Je eigen waarheid leven

Een bevredigend leven leiden gaat over je eigen waarheid leven. Gehoor en vorm geven aan iets dat brand in je lijf, je hoofd en je gedachten. Soms sluimerend ver weg, soms onontkoombaar op de voorgrond, soms zelfs je blik ontnemend van andere zaken.

Je eigen waarheid leven is een opgave. Als mens alleen, maar ook als mens gebonden aan daar waar je vandaan komt. Dat is niet altijd even makkelijk. Je familiesysteem heeft namelijk ook een eigen waarheid, en soms past die niet bij je persoonlijke waarheid. Dit word prachtig voelbaar en inzichtelijk gemaakt in het toneelstuk ‘Romeo en Julia’. Het is Romeo en Julia’s waarheid bij elkaar te blijven. Maar in het familiesysteem kan het niet. Capulets gaan niet met Montague’s om. Dat was al zo nog voor Romeo en Julia geboren werden.

Ik geloof dat dit toneelstuk niet alleen zo beroemd is omdat het over de liefde gaat, maar meer nog omdat het de universele worsteling tussen eigen waarheid en de waarheid van het familiesysteem haarscherp laat zien. Ook al weten we niet bewust dat dit zo werkt, we voelen het allemaal. Op de onbewuste laag resoneert Shakespeare’s toneelstuk als een torenklok.

Hoe hier meer om te gaan?

Julia kiest voor een geënsceneerde zelfmoord. Romeo denkt dat ze dood is en kiest als reactie daarop voor echte zelfmoord. Dat ziet Julia weer en die maakt er dan ook maar een echt einde aan. Daarmee zijn ze naar alle waarschijnlijkheid loyaal aan het familiesysteem, de familie waarheid. Moord is namelijk ok binnen beide families. Zoals je wellicht weet vallen er veel meer doden in het toneelstuk.

Gelukkig hoeven wij zelden op zo’n manier een situatie op te lossen. Maar wat als jij ondernemer wil worden en jouw gehele familie is ambtenaar tot drie generaties terug? En daar later een goed pensioen van vangen is het hoogste goed? Als ‘zekerheid voor alles’, op alle tegeltjes in je ouderlijk huis staat? Dan rest je niets dan verraad te plegen aan je familiesysteem en te kijken wat er gebeurd. Dat is groot en het lijkt wellicht vreemd, maar het is vaak meer kloppend dan ‘in het familiegareel’ te blijven lopen.

Ook families dienen te evolueren en verder te gaan waar vorige generaties stopten. Al was het alleen maar omdat de tijdgeest veranderd. Zou niet iedere generatie zijn eigen ding doen in antwoord op de tijdsgeest, dan zouden families wellicht zelfs uitsterven. Of wil je toch persé als leerlooier, hoefsmit, barbier of nar aan het werk?

Tekst en foto: Jasper Jobse