Nemen (en kauwgom op je zadel)

Kauwgom platgedrukt op mijn zadel. GATVER! In een minuut die wel een kwartier lijkt te duren ga ik door een emotionele achtbaan die me via schelden en tieren naar een onherroepelijke huilbui voert. Een toevallige voorbijganger kijkt me deemoedig aan en vraagt of het wel helemaal goed met me gaat. Ik mompel relativerende woorden en de passant vervolgt gerustgesteld zijn weg.

Als ik weer tot rust ben gekomen, ga ik op een dichtbijzijnd muurtje zitten. Met mijn gezicht naar de zon gewend, keer ik me naar binnen. Hoe kan het dat een miezerig stukje kauwgom zo’n werking op me heeft? Ik hoef niet heel ver te zoeken. Ik denk aan een willekeurig acht uur journaal en vind de bijna karikaturale uitvergrotingen in grote getale terug: schutters die om zich heen schieten in een winkelcentrum, op een middelbare school of op een eiland, ouders en geestelijken die kinderen misbruiken, kinderen die graven kapotslaan.

Deze slachtoffers hebben niets van doen met de bron waaruit het ongenoegen of de rechtvaardiging is ontstaan. Ze waren onvoorbereid, onzichtbaar, machteloos. Ze werden speler gemaakt in een verhaal dat niet het hunne was, maar wel is geworden. En daar zit voor mij de crux. Iedereen van wie ooit is ‘genomen’ loopt het risico zelf ook te gaan nemen. Vaak onbewust. Als een dominosteen die is geduwd en denkt dat hij wel over de volgende steen heen moet vallen omdat hij niet weet hoe hij zou moeten blijven staan. Het is alsof niet vereffende rekeningen uit het verleden, die zorgvuldig opgeslagen in een archief, de regie overnemen.

Contact

Gelukkig is er een remedie. Het archief wordt alleen opengetrokken op het moment dat je NIET in contact bent met degene(n) die je tegenover je hebt. Op het moment dat je de ander aankijkt en je verbindt, blijven de archieflaatjes gegarandeerd dicht. Pas dan kun je zuiver kijken.

  • Was diegene waar je boos op was echt van jou aan het nemen?
  • Of was je een archiefstuk aan het opdiepen?

In contact met de ander kun je het vallen van de dominostenen stoppen, je evenwicht hervinden en je positie ten opzichte van de ander echt bepalen.

Door het kauwgomincident ben ik me er bewust van geworden dat ook ik wel eens (spreekwoordelijke) stukjes kauwgom plak. Omdat ook ik zo mijn archiefkasten heb. En dat vind ik niet leuk om te moeten concluderen maar het is wel de enige weg om het in de toekomst te voorkomen. Op het moment dat ik nu een kauwgomplakimpuls op voel komen – een kracht die niet aan het NU lijkt toe te behoren – ben ik een gewaarschuwd mens. Een gewaarschuwd mens die het signaal krijgt dat er prachtige gelegenheden zijn om een spelletje domino te spelen maar dat dit zo’n moment niet is.

Een bijdrage van Marina NoordegraafFoto’s: Marina Noordegraaf