Nieuwsberichten met als sleutelwoord: gevoelens

Kracht in kwetsbaarheid?

“Ik moet mij kwetsbaarder opstellen” zeggen mensen wel eens. Het is een mooie verantwoorde zin. Je komt het in alle bladen tegen en menig therapeut zweert erbij. Maar waarom? Als het koud is ga je toch ook met een dikke jas naar buiten. En voor de veiligheid stap je toch ook liever in een SUV dan op je fiets?

Brené Brown legt uit waarom. En dat kan ze.

Foto bad: emanuela franchini

Intimiteit

Leer je elkaar echt kennen als je veel bij elkaar bent? Wat is intimiteit? Hoe ver sta je toe dat iemand dichtbij komt? Dien je daar iets voor af te spreken? Waar liggen die grenzen? Is intimiteit minder intiem met een vreemde? Of juist intiemer?

In 1957 deden William Masters en Virginia Johnson een bijzonder experiment. Ze vroegen vreemden om elkaar uit te kleden. Meer dan 50 jaar later vroeg Tatia Pilieva aan vreemden hetzelfde te doen. Elkaar uitkleden en in bed stappen. Niets anders. Geen regels. Het resultaat is prachtig! Lees verder

Waarom gaan mensen scheiden?

Van de geliefden die trouwen gaat 38%* weer scheiden. En dat percentage stijgt nog steeds. In Amerika ligt het percentage al op 50%. Dat is hoog.

De opgegeven redenen voor al die scheidingen variëren nogal. Zo wordt in onderzoeken geldproblemen vaak genoemd. Zijn er evolutietheorieën die beweren dat mensen in essentie niet monogaam zijn. En er zijn ideeën dat mensen in de moderne-tijd hun partner inruilen zoals ze met hun mobiele telefoon doen; het nieuwste model nemen.

Bij veel verklaringen krijg ik het gevoel dat ze vooral over externe factoren of de biologie gaan. Ik geloof dat het antwoord dichterbij ligt.

Lees verder

Gezond wraak nemen

Veel mensen vinden dat je wraakgevoelens maar moet wegstoppen. Eronder houden en doorslikken, zogezegd. Maar zou wraak nemen ook iets goeds in zich kunnen hebben? Zit er een goede kant aan dat beladen woord?

Zin om wraak te nemen is, in zijn pure vorm, een streven naar evenwicht binnen een relatie. Wanneer wij iets goeds krijgen van iemand, willen we diegene ook iets goeds geven. Wanneer we gekwetst worden, willen we de ander ook kwetsen. Dat zijn twee kanten van dezelfde medaille.

Wij mensen hebben de primaire behoefte een balans van geven en nemen in evenwicht te houden. Dat is een kenmerk van een gezonde relatie. Relaties waarbij dit niet in evenwicht is, stoppen uiteindelijk.

mensen hebben de primaire behoefte een balans van geven en nemen in evenwicht te houden

Dankbaarheid en wreekbaarheid

Laat ik een voorbeeld geven. Wanneer je een leuk cadeau krijgt op je verjaardag, laat je zien dat je daar blij mee bent. Je laat iemand voelen wat het met je doet en wanneer je (op een later moment) iets terug geeft, is de balans van geven en nemen weer in evenwicht. Wanneer je daarbij iets meer teruggeeft dan je kreeg, groeit jullie relatie.

Deze balans van geven en nemen gaat ook op wanneer iemand ons iets aandoet. Dan willen we dat de ander voelt dat hij ons iets heeft aangedaan. Ook hier willen we iets in evenwicht brengen, we voelen een recht die ander ook iets aan te doen. Dat doe je door (hoe gek ook) met liefde te reageren en de ander iets minder aan te doen dan hij jou aandeed. Zo laat je de ander weten:
Je hebt me iets aangedaan, dat wil ik je laten voelen, maar ik wil graag in relatie met je blijven, daarom doe ik je iets minder aan dan je mij aandeed.

Voorbeeld 1: je hebt met iemand om 10:00 uur afgesproken. Diegene komt om 10:15 uur aanzetten met een slap excuus dat de houdbaarheid heeft van een geplukte klaproos. Je probeert uit te leggen dat je het vervelend vindt, maar het komt niet aan. Je kunt dan bij jullie volgende afspraak zélf 10 minuten te laat komen. Minder dan het kwartier dat jij op je bordje kreeg, maar je laat de ander zo wel voelen wat het met jou deed.

Voorbeeld 2: mijn lief maakte onlangs iets van mij stuk. Dat was helemaal niet haar bedoeling, ze lette even niet op, maar het was daarna wel onrepareerbaar stuk. Ze bood haar excuses aan, maar dat voelde als niet genoeg. Ik stelde toen voor de ze het zou vervangen door iets dat voor mij een gelijke gevoelswaarde vertegenwoordigt (en minder duur was dan dat wat stuk was). Daarmee ging ze akkoord en toen het nieuwe er was, was het voor mij weer helemaal ok.

Het moet wel van twee kanten

Er is één voorwaarde bij het herstellen van evenwicht op deze wijze. Die ander dient jouw wraak wel aan te nemen, zoals een cadeau of dankwoord ook aangenomen moet worden. Hij of zijn dient in de relatie met jou te willen blijven.

Wanneer de ander de wraak aanneemt, is de balans weer in evenwicht. Daarna kom je er niet meer op terug, want daarmee zou je zeggen dat jouw wraak niet goed genoeg was. Het is dus noodzaak het daarna te laten rusten. Zo houd je de relatie fris.

Voorkomen

Stel je heb iets doms gedaan, opzettelijk of per ongeluk, waar een ander flink last van heeft. Kun je dan voorkomen dat een ander wraak neemt? Jazeker. Je kunt tegen diegene zeggen: “Ik heb iets ergs gedaan. Wat kan ik voor je doen om het goed te maken?”. Dan stel je de ander in staat iets te bedenken dat de balans weer in evenwicht brengt.

Uitzonderingen

Wellicht probeerde je het ooit het evenwicht te herstellen en stopte die relatie. Dat kan. Wat er vaak gebeurt is dat iemand geen wraak neemt met als doel de relatie te herstellen, maar omdat hij zich ongelukkig voelt en nu vindt dat de ander ook ongelukkig moet zijn. Dat neigt meer naar fatalisme dan een wens de balans van geven en nemen te herstellen.

Dit kan zo ver gaan dat mensen zelfs een waas voor hun ogen krijgen en ze de ander het licht in de ogen niet meer gunnen. In extreme vormen leid dat tot mishandeling of zelfs moord. Ze reageren in dat geval niet vanuit kracht, maar vanuit macht.

In een goede relatie zorg je voor elkaar, zelfs in het wraak nemen.

een bijdrage van Jasper Jobse, Foto: Paul Wever Flickr

Niets horen, voelen of zien

Onlangs werd ik geïnterviewd. Zelfbenoemd stadsgastvrouw van Arnhem, Petra Else Jekel, en ik zaten aan de Rijnkade. Terwijl ik over het water uitkeek, een briesje door mijn haar voelde en het laatste zonlicht over mijn wang gleed, nodigde Petra me uit me in mijzelf te keren en daarna weer te voorschijn te komen met alles wat ik daarbinnen gevonden had. Het was een ontroerende gewaarwording.

Lees verder

Hij weet waar spons woont

Spons loopt naar de brievenbus. De postbode weet hem altijd goed te vinden, ook al woont hij helemaal niet op een zichtlocatie. Twintig brieven vandaag. Spons gaat er eens lekker voor zitten en opent de eerste brief.
Beste spons,

Ik schrijf je deze brief. Ik heb vaak geprobeerd om deze brief te sturen aan diegene voor wie hij eigenlijk bedoeld is. Maar ik kreeg al mijn brieven ongeopend retour. Ik heb vele adressen geprobeerd, verschillende postzegels en een leger aan postbodes. Ik ben zelfs op schrijfles geweest omdat ik dacht dat het wellicht aan mijn handschrift lag. Maar het mocht allemaal niet baten. Inmiddels is mijn frustratie daarover zo hoog opgelopen dat ik heb besloten de brief aan jou te schrijven. Bij jou komen alle brieven altijd binnen, is me ter ore gekomen. Bijzonder hoor.

Nou goed, de brief is dus niet voor jou bestemd, maar je moet je frustratie van je afschrijven want anders ontploft een mens. Toch? Nou, daar komt ie dan, he. En niet schrikken, want in het echt val ik best mee.

Ik vind jou een stom mens. Zo dat moest ik even kwijt. Lucht enorm op ook! Dank je wel.

Domino.
Spons zou spons niet zijn als hij geen aardig briefje terug zou schrijven. En zo geschiedde:

Beste domino,

Dank je wel voor je brief. Het klopt, ik ben een ontzettend stom mens. Soms vergeet ik het wel eens, maar het is zo vaak tegen me gezegd dat er toch een kern van waarheid in moet zitten. Fijn dat er altijd mensen zijn die je eraan herinneren.

Wat ik me nog afvraag:

Lucht het echt (maar dan ook echt) op, om een boodschap aan het verkeerde adres af te leveren?

Groeten van Spons.
Die dag beantwoordt Spons nog 19 andere brieven. Hij pakt 20 maagdelijk witte enveloppen uit zijn secretaire en likt de gom van de postzegels nat. Dan gaat hij zijn dagelijkse gangetje naar het postkantoor.
Nog geen twee dagen later krijgt hij weer een brief van Domino en 24 lotgenoten. Hij opent de brief van Domino als eerste en leest.
Beste Spons,

Wat een heerlijk gevoel dat ik mijn brief nu eens niet ongeopend retour heb gekregen. Dit bevalt me echt prima. In andere woorden: dit lucht me dus echt (maar dan ook echt) op. Wel moet ik zeggen dat ik inmiddels weer aardig wat dominostenen over me heen heb gekregen, dus ik moet weer even wat kwijt. Zit je er klaar voor? OK, dan.

Eigenlijk, Spons, vind ik jou een loser. Een loser van het ergste soort. Ik walg van je!

Zo, nu kan ik weer rustig ademhalen. Tot de volgende brief dan, he. Niet heel veel langer. Dus .. tot snel,

Domino.
Spons bedenkt dat Domino best een punt heeft. Is het eigenlijk niet een beetje zielig als je andermans woede met liefde incasseert? Dan ben je best wel een beetje een loser, vindt Spons. Spons wacht geen seconde langer en schrijft meteen een brief terug.
Beste Domino,

Een loser? Ja, dat ben ik. Je hebt gelijk (maar dan ook echt gelijk). Het is best wel dom om te reageren op brieven die niet eens voor mij bedoeld zijn. Hoe meer ik erover nadenk, hoe dommer en dommer ik het vind. Wat een loser, zeg!

Het zal niet meevallen, maar ik beantwoord geen brieven meer die niet voor mij bestemd zijn.

Bedankt dat je me de moed hebt gegeven om te stoppen!

Groeten van Spons.

Een bijdrage van Marina NoordegraafFoto: Flickr

Gewoon jezelf zijn

Er heeft vast al wel eens iemand tegen je gezegd dat je ‘gewoon jezelf moet zijn’. Heerlijk simpel klinkt dat. Alsof het koud is omdat er een raam open staat. Je doet het raam dicht… en voilá: je bent jezelf.

Dat het normaal is om zoiets tegen elkaar te zeggen kan alleen maar omdat het normaal is om niet jezelf te zijn. Je net iets groter, sterker, slimmer, zwakker of dommer voordoen dan je bent, is heel gewoon. Niet omdat we niet onzeker of zwak mogen zijn, maar omdat we denken dat we dat niet mogen zijn. Het mag wel, alleen niet iedereen zal vol liefde op je reageren.

Dit filmpje laat heel erg leuk, bijna hillarisch voelen wat dat is; jezelf zijn. Maar vooral laat het je voelen dat wij mensen zo graag ergens bij willen horen. Bij mannen met snorren in de automatenkantine bijvoorbeeld …

Lees verder

Man en emoties

Er ligt een nieuw boek in de winkels: Handboek voor de moderne man. Geschreven door drie Nederlandse mannen. Ik werd helemaal blij bij het horen van die titel. Er verschijnen weinig boeken over man-zijn. Ik las het voorwoord… en legde het boek teleurgesteld weer weg.

Enkele delen uit het voorwoord: ” …nooit, nooit zullen we ons hardop afvragen waarom we zijn zoals we zijn. (…) mannenvriendschappen en vader-zoon relaties gaan zelden zover dat we ook onze persoonlijke ervaringen en gevoelens willen delen. (…) vrouwen weten per definitie veel van elkaar en van zichzelf. (…) in de huidige samenleving hebben we verantwoordelijkheden moeten afstaan aan de technologie en aan vrouwen (…) mannen zijn raadsels. Om zich verderop tot de lezer te richten met de woorden: “beste mede-herenslachtoffers”.

Het voorwoord is ronduit denigrerend en somber op het fatalistische af. Je wordt als man weggezet als de overbodige soort, die niet weet wat hij met zichzelf en zijn gevoelens moet.

De nrc.next schreef een artikel naar aanleiding van het handboek, met als titel: “De moderne man is in de war” Dat artikel was al een stuk vrolijker. Maar ook de nrc.next stelde: de moderne man weet niet hoe hij zijn emoties moet uiten. Is dat wel zo? En is het zo zwart-wit?

De moderne man

het is niet waar dat mannen geen emoties uiten

Het idee dat mannen geen emoties kunnen uiten, zit in onze cultuur vast als oude kauwgom op een stoeptegel. Het is niet waar dat mannen geen emoties uiten. Niet voor individuele mannen, en ook niet voor de man als soort. Mannen uiten terdege wel emoties. Wanneer je zegt dat mannen geen emoties kunnen uiten, en daarmee suggereert dat vrouwen het wel kunnen, dan veeg je alle emoties op een hoop. Je miskent wat de man goed kan en vrouwen minder goed kunnen. De manier waarop mannen emoties uiten is anders en ze hebben een andere voorkeur binnen de vier.

Er zijn vier primaire emotiesbang, boos, blij, bedroefd.

  • Mannen uiten over het algemeen makkelijker boosheid dan vrouwen.
  • Mannen kunnen net als vrouwen blij zijn. Kijk eens naar een groep supporters nadat hun club heeft gewonnen.
  • Ik ken voldoende mannen die kunnen huilen, ik ken voldoende vrouwen die niet kunnen huilen.
  • Ik ken weinig tot geen mannen die kunnen zeggen dat ze bang zijn, ik ken ook weinig vrouwen die dat kunnen.

Emoties niet uiten

Er zijn voor mannen en vrouwen goede redenen om emoties niet te uiten. Ik denk dat het niet voor niets is dat we dat ook kunnen. Dat we die vaardigheid hebben. Omdat het de zaken soms namelijk veel simpeler houdt. Als je emoties niet uit:

  • kan niemand je gevoel ontkennen of wegwuiven en dus blijft het ‘intact’. Denk maar aan ouders die tegen je zeiden als kind: “het valt wel mee” als je pijn had, terwijl het helemaal niet meeviel.
  • als je emoties niet uit geef je mensen geen argumenten waarmee ze met je in discussie kunnen gaan. Bijvoorbeeld: “Waarom ben je er dan überhaupt aan begonnen als je het niet leuk vindt?”
  • als je emoties niet uit: ben je wellicht net als je vader of moeder die dat ook niet deed. Dat geeft een gevoel van erbij horen.

Emoties wel uiten

Er zijn mij twee belangrijke redenen bekend waarom het goed is om emoties wel te uiten:

  1. Het wegstoppen van emoties is op korte termijn vermoeiend, en op lange termijn schadelijk voor je psychische en fysieke gemoedsgesteldheid. Veel mensen kunnen niet werkelijk ontspannen, of diep door ademen, omdat hun lijf gewend is om er van alles ‘onder’ te houden. “Mannen huilen niet” is denk ik het meest bekende voorbeeld van het wegstoppen van emoties. En “Meisjes worden niet boos” is er één die in Nederland ook veel voorkomt.
  2. Wanneer je je emoties kent kun je ze meenemen in beslissingen. Je kunt iets ‘doorvoelen’. Hierdoor hebben beslissingen een grotere wijsheid in zich, dan wanneer je ze alleen op basis van ervaring, advies of kennis zou nemen.

Emoties voelen en dragen

Om iets te kunnen uiten, moet je:

  1. Kunnen voelen wat je voelt. Je moet er vertrouwd mee zijn en je daarin vrij voelen.
  2. Kunnen duiden wat je voelt zodat je die ander iets kan laten zien of er woorden aan geven.

Dat vraagt de nodige oefening, zeker als je uit een gezin komt waar emoties als ‘overbodige ballast’ worden gezien. Maar je moet er zeker niet in doorslaan. Een man die denkt dat het louter uiten van al zijn emoties het belangrijkst is, die verzuipt. Die weet niet meer wat wijs is. Die belandt in eindeloze discussies (met vrouwen), wordt door mannen die een duidelijk doel hebben aan de kant gezet omdat ie ‘vertraagt’ met zijn tranen, of kan wanneer hij kwaad is alleen maar klappen uitdelen.

Niet het uiten van de emoties is het belangrijkst, het voelen en dragen van je emoties is dat. Gepast verantwoordelijkheid nemen, door soms wel te uiten en soms niet. Niemand anders ter wereld voelt wat jij voelt. Je gevoelens zijn van jou. Wees er zuinig op.

Een artikel van Jasper Jobse, Foto: Bernardo Borghetti Flickr

Ontsnappen aan de werkelijkheid

Ik ben verslaafd aan film. Een cinefiel noem je me dan deftig maar ernstig. De enige reden dat ik niet af hoef te kicken is omdat films altijd eindigen na zo’n 1,5 á 2 uur. Dan is de roes ook direct voorbij en de enige bijwerking is dat je portemonnee leger is en de klok verder staat. Dat is dus prima te dragen. De bijsluiter van films is nagenoeg onbeschreven, afkicken is niet nodig.

Lees verder

De functie van emoties

Je krijgt ze gratis bij je geboorte: emoties. Het zijn de signalen die je vertellen hoe het met je is. En ik heb mij als puber wel eens afgevraagd wat ik toch met al die gevoelens moest, en met mij op die leeftijd vast vele anderen. Onlangs las ik ergens een kort stukje van George Thomson over de functies van emoties, dat ik graag in mijn pubertijd tegen was gekomen. Het is simpel, helder en stelt je in staat de juiste actie aan je gevoelens te koppelen.

bang, boos, blij en bedroefd

Emoties kunnen verdeeld worden in vier primaire emoties: bang, boos, blij en bedroefd. (Andere emoties zoals jaloezie, afgunst, schaamte, medelijden, wrok worden beschouwd als secundaire of samengestelde emoties omdat er denken aan te pas komt, en laat ik hier buiten beschouwing).

Lees verder